ÜNİVERSİTEYE HAZIRLIK
Üniversite RehberiÜniversitelerÜniversite BölümleriÜniversite Taban PuanlarıÜniversite KarşılaştırmaYKS Tercih MotoruMeslekler Rehberiİşverenlerin TercihiYKS Puan HesaplamaKYK Yurt RehberiİLK İŞİM VE PROFESYONEL HAYAT
CV ÖrnekleriMaaşlarMaaş HesaplamaMülakata HazırlıkKariyer GünleriStaj ve Bootcamp FırsatlarıStaj Günleriİş HayatıKPSS Puan HesaplamaAday (İş mi Arıyorsun?)
Burada seni bekleyen binlerce ilan var!
İşveren (İlan mı Vereceksiniz?)
Pozisyonunuza en uygun aday burada!
Nedir?
İçindekiler
Dekan ne demek sorusuna; dekan, üniversitede yer alan ve bölümdeki en yetkili kişidir, şeklinde yanıt verilebilir. Dekanın fakültedeki görevleri, bizzat Yükseköğretim Kurumu tarafından belirlenmiştir. Dekan, fakültenin ve birimlerinin temsilcisi olarak görev yapar. En basit tanımla dekan fakültenin lideridir. Fakültenin tüm işleyişinden sorumludur. Dekanlar, kendi alanlarından uzmanlaşmış akademisyenler arasından seçilir. YÖK atanan dekanlar rektörün önerdiği isimler arasından belirlenir. Rektörce ismi verilen bu kişilerin profesör ünvanı almış olması gerekir. Rektörün önermiş olduğu kişiler arasından uygun görülen bir kişi Yükseköğretim Kurulunca ilgili fakülteye dekan olarak atanır.
Dekan, fakültedeki en yetkili kişidir. YÖK'ün belirlediği yönetmeliklere uyum sağlamak ile beraber bulunduğu birimin işleyişinden de sorumludur. Dekan; öğrencilere, çalışanlara ve eğitmenlere karşı her türlü görev ve sorumluluğun yerine getirilmesi için çalışmalar yürütür.
Gerekli eğitimleri alan ve üniversitede eğitim görevlisi olarak çalışmaya başlayan herkes gibi sen de dekan ne iş yapar diye merak ediyor olabilirsin. Öncelikle dekanın atama yöntemi ile seçildiğini bilmelisin. Yerine getirmesi gereken görevlere uymadığı takdirde rektör tarafından uzaklaştırılan dekanın uyması gereken görev ve sorumluluklar şu şekilde sıralanabilir:
Dekanlar, bu görev, yetki ve sorumlulukları yerine getirmede üniversite rektörüne karşı sorumludur. Görev ve sorumluluklarında fakültenin ihtiyaçları doğrultusunda değişiklik olabilir. Dekan tüm koşullarda fakültenin temsilcisidir ve fakültenin önceliklerine uygun stratejiler geliştirmekle yükümlüdür.
Dekan nasıl olunur sorusuna öncelikle dekan olmak için aranan ilk şart, 4 senelik bir üniversiteden mezun olmaktır, şeklinde yanıt verilebilir. Eğitim sürecini başarı ile bitiren kişiler, üniversiteye öğretim üyesi olarak girmelidir. Her öğretim üyesi dekan olamaz. Bunun için çeşitli aşamalardan geçmek gerekir. Öğretim üyesi olduktan sonra çeşitli eğitimlerden ve sınavlardan geçen ve profesör olan kişiler, rektör tarafından önerildiği takdirde dekan olmaya hak kazanabilir.
Rektör tarafından dekan olarak önerilecek kişilerde şu özelliklerin bulunması beklenir:
Dekan olma şartları taşıyan her öğretim görevlisi dekan olacağını iddia edemez. Bunun için rektörün hazırlayacağı 3 kişilik listede adının geçmesi gerekir. Fakat, rektör tarafından önerilmek de yeterli değildir. Çünkü dekan olmak için seçim yapılması ve YÖK tarafından karar verilmesi gerekir. Sen de dekan olmak istiyorsan dekan iş ilanları için sayfayı ziyaret ederek detaylı bilgi alabilirsin.
Dekan kime denir sorusuna; dekan bir fakültenin işleyişini sağlayan, her ortamda fakültenin temsilini ve liderliğini yapan kişidir, şeklinde yanıt verilebilir. Dekan olmanın bazı kriterleri vardır. Dekan olmak için ilk adım öğretim üyesi olmaktır. Öğretim üyesi olmak içinse YDS sınavına girmek veALES sınavından 70 ve üzeri almak gerekir. Öğretim üyesi olduktan sonra sırasıyla; yardımcı doçentlik, doçentlik, profesörlük aşamalarını başarı ile tamamlamak gerekir. Ayrıca çok iyi derecede İngilizce bilme şartı da vardır. ALES sınavında sayısal ve sözel konular vardır. Fakat tüm bunların yanı sıra çalışılmak istenen üniversitenin kadrosunda boşluk olması gerekir.
Eğitim açısından bakıldığında dekan olmak için gerekenler sırasıyla şu şekilde olmalıdır:
Dekanların ve rektörlerin yaş sınırı Yükseköğretim Yasası ile belirlenmiştir. Yasaya göre fakültenin en üst kademesinde yer alan dekanların yaş sınırı 65’tir. Dekan olacak kişilerin seçim tarihi itibariyle 65 yaşını doldurmaması gerekir. Ancak seçilmiş bir dekanın görevine 65 yaşını doldurunca son verilmez. Görevini tamamlaması beklenir. Dekan maaşı gösterge, kıdem, ek gösterge, fakülte ödeneği gibi unsurlara göre değişiklik gösterebilir.
Dekan olmak için 4 yıllık lisans bölümünü bitirmiş olmak ve akademik kariyerini profesör olarak tamamlamış olmak gerekir. Dekan olmayı düşünüyorsan belli bir bölümü bitirmiş olman gerekmez. Dekanlar genellikle kendi okudukları bölümde uzmanlaşmış ve profesör olmuş kişiler arasından seçilir. Bu noktada dekan nasıl seçilir öğrenmen gerekir. Dekan seçimi için fakültenin bağlı bulunduğu rektör tarafından fakülte içinden ya da dışından 3 profesörün adı YÖK’e sunulur. Yükseköğretim Kurulunca bu kişiler arasından seçim yapılır ve fakülte dekanı olarak ataması yapılır
Dekanlar, ilgili fakültenin tüm işleyişinden sorumlu olan akademisyenlerdir. Dekanların çalışma alanları fakültelerdir. Üniversitelerin her fakültesinde bir dekan bulunur. Dekan olarak görevlendirilen kişiler hangi fakülte için ataması yapıldıysa o fakültede görev yaparlar. Atandıkları fakültenin yönetiminden sorumlu en üst amirdir. Fakültelerde dekanlık bölümü vardır ve bu bölümde dekanın kendisine ait bir odası bulunur. Akademik çalışmalarını ve fakülte yönetimi ile ilgili işlerini kendi makamlarından dekan yardımcıları ve fakülte senatosu ile işbirliği içinde sürdürürler. Sen de akademik hayatını dekan olarak sürdürmek istiyorsan dekan iş imkanları aracılığıyla hem kurumların çalışma koşullarını görebilir ve hem de dekan ne kadar maaş alır öğrenebilirsin.
Dekanlar, fakülte veya yüksekokulların en üst amiri olarak idari yapısının yer aldığı katta, kendisine ait bir ofiste hizmet verirler. Dekanların iş yükü oldukça fazladır. Fakültenin idari ve akademik lideri konumunda bulundukları için görevlerini yerine getirirken ihtiyacı olan tüm ekipmanlar, kaynaklar ve altyapı unsurlarına sahip olmaları gerekir. Dekanın odasında tüm birimlerle, akademik personelle ve öğrenci işleri ile iletişim halinde olmasını sağlayan iletişim cihazları bulunur. Gerektiğinde hizmetlerinde bulunan toplantı odası ve konferans salonunu kullanırlar. Fakülte kütüphanesine, dijital kaynaklara, raporlar ve analizlere kolayca erişim imkanı bulunan kaynaklara sahiptirler. Fakültenin işleyişi, güvenliği ve devamlılığı için gerekli güvenlik önlemleri açısından dekan odası gizliliği ve güvenliği için gerekli önlemler alınır. Dekan çalışma saatleri yoğunluğa göre esneklik gösterebilir. Yoğun dönemlerde dekanlar akşam saatlerinde ve hafta sonları da çalışabilir.
Dekanlık, üniversitelerin idari işleyişinde önemli role sahiptir. Fakültelerin en yüksek idari amiri olarak görev yapan dekanların taşıması gereken bazı özellikler vardır. Fakültenin tüm birimlerinin sorumluluğunu üstlenen dekanın öncelikle lider vasfına sahip olması gerekir. Akademik lider olarak kabul edilen dekanların akademik eğitim ve öğretimin sürdürülmesi ve gelişmesi noktasında önemli rolü vardır. Dekan, fakültenin akademik programlarının yürütülmesini sağlar. Standart eğitimin verilmesi ve akademik programın uygulanmasını sağlamanın yanı sıra bu standartları ileri seviyeye taşımak için gerekli adımları atar. Fakültenin gelişimini destekleyecek planların hazırlanmasında etkilidir. Akademik programları geliştirecek kaynakların etkili şekilde kullanılmasını teşvik eder. İdari Birimler ile fakülte bölümleri arasında iş birliğini destekler ve bu iş birliğinin oluşmasına katkı sağlar.
Dekanların gün boyunca sadece fakültenin idari personeli ile iletişim halinde değildir. Aynı zamanda akademik personel, öğretim görevlileri, öğrenciler, mezunlar ve üniversite dışındaki paydaşlarla iletişim içindedirler. Bu ilişkileri başarıyla yürütmesi beklenen dekanların iletişim becerilerinin yüksek olması gerekir. Dekan, üniversite komite ve toplantılarında fakülteyi temsil eder. Herhangi bir olumsuz durumda, doğal afet gibi durumlarda kriz yöneti dekanın inisiyatifindedir. Dekanın bu gibi kriz durumlarında etkili bir yönetimle krizle başa çıkması beklenir.
Dekanlık, akademik hayatta önemli bir yere sahiptir. Dekan olmak istiyorsan öncelikle akademik hayatında yeterli deneyime sahip olman gerekir. Akademik çalışmalarını profesyonellik çerçevesinde başarılı bir şekilde yürütme dekan olmanın önünü açabilir. Fakülte birimlerinde görev alarak yönetim tecrübesi kazanabilirsin. Dekanlar fakültenin tüm birimlerinden sorumlu kişilerdir ve iletişim becerileri çok yüksektir. Amacın akademik kariyerini dekan olarak sürdürmekse iletişim becerilerini geliştirebilirsin. Fakültelerde öğrencilerin sorunlarının etkili şekilde çözümü seni sevilen bir dekan yapabilir. Öğrenci odaklı, onların akademik beklentilerini karşılayan ve sorunlarına çözüm getiren bir dekan olmak istiyorsan öğrencilerle iyi ilişkiler kurabilirsin. Dekanlar stratejik düşünebilen sorunlara çözüm üretebilen yöneticilerdir. Sen de sorunlar karşısında inisiyatif alarak çözüm üretebilen, stratejik düşünebilen bir dekan olmayı düşünüyorsan dekan iş fırsatları aracılığı ile aranan şartlar ve taşıması gereken özellikler hakkında daha fazla bilgi edinebilirsin.
Dekan olmak için herhangi bir staj yapmaya gerek yoktur. Dekanlar akademisyenler arasından seçilir. Dekan olmanın birinci kriteri başarılı bir akademik kariyerdir. Yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamlayan akademisyenler sırasıyla yardımcı doçent, doçent ve profesör ünvanını alır. Bu ünvanları alan, bilimsel ve akademik çalışmalarında başarılı olan profesörler rektör tarafından seçildikleri ve YÖK tarafından atamaları yapıldıkları takdirde dekan olabilirler. Dekanlar üniversitelerde kendi alanında uzmanlaşmış kişilerdir. Diğer mesleklerde olduğu gibi staja tabi tutulmazlar. Dekan olması uygun görülen profesörler daha öncesinde fakültenin çeşitli birimlerinde yöneticilik deneyimi kazanmış olabilir. Örneğin bölüm başkanlığı yapmak, fakülte senatosunda yer almak ya da dekan yardımcılığı yapmak dekanlık için referans olabilir.