Bir kamu kuruluşu olan gümrük, ülke içine giren ve ülke dışına çıkan malların vergilendirilmesi, denetlenmesi gibi işlemlerde yetkili olan alandır. Gümrükte çeşitli statülerde memurlar çalışır. Bunlardan biri de gümrük muayene memurudur. Bu sebeple gümrük muayene memuru ne iş yapar sorusuna verilebilecek en kapsamlı cevap şudur; 

Gümrük muayene memuru; giriş ya da çıkışı yapılan eşyaların analizi, hukuki ve idari açıdan yaptırım yönlendirmeleri, yasa dışı ticarete dair çeşitli önlemler almaktan sorumlu kamu personelidir. Amirlerinin emirlerine itaat ederler ve devlet yararına gerçekleşmeyen her türlü usulsüzlüğü tespit ederek gerekli mercilere iletirler. Gümrüklerdeki en yetkili memuriyet sınıflarından biri olarak bilinir.